کهیر، حدود ۲۰ درصد از افراد را در دورهای از زندگی درگیر میسازد. کهیر میتواند با مواد یا موقعیتهای زیادی آغاز گردد و معمولا به عنوان یک مسیر خارشدار پوستی که به زگیلهای قرمز رنگ تبدیل میشود، آغاز میگردد.
اگر جوشهای قرمز رنگ یا رنگ پوست داشته باشید که ظاهر شده و زود ناپدید میشود، احتمال کمی دارد که گزش پشه باشد. خارش پوست میتواند کهیر باشد و خارش مربوط به آن ممکن است از خارش متوسط تا شدید را شامل شود.
علائم کهیر
- جوشهای خارشدار برجسته، با رنگ قرمز یا رنگ پوست
- رنگ پریده شدن (در زمان فشار دادن، مرکز کهیر قرمز به رنگ سفید در میآید.)
علائم میتواند از چند دقیقه تا چند ماه (یا چند سال) طول بکشد. اگرچه کهیر به گزش حشرات شبیه است، اما از جهاتی متفاوت است:
- کهیر در هر نقطهای از بدن میتواند رخ دهد، ممکن است تغییر شکل دهد، جابجا شود، در طی مدت زمانی ناپدید شده و مجددا ظاهر گردد.
- جوشها («کهیرهای» قرمز یا رنگ پوستی با لبههای آشکار) معمول بطور ناگهانی ظاهر شده و سریعا از بین میروند.
- فشار دادن مرکز یک کهیر قرمز آن را سفید میکند (فرآیندی بنام «رنگ پریدگی)
چه چیزهایی باعث کهیر میشود؟
محققان عوال بسیاری (نه همه عوامل) را که میتواند سبب کهیر شود، شناسایی کردهاند. این عوامل شامل غذا و سایر موادی است که مصرف میکنید. برخی افراد تنها با لمس برخی چیزها دچار کهیر میشوند برخی بیماریها نیز سبب کهیر میشود. در اینجا برخی از مهمترین عوامل مطرح میشود:
- برخی غذاها (بخصوص بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف)
- داروهایی نظیر آنتیبیوتیکها (بخصوص پنیسیلین و سولفا)، آسپرین و ایبوپروفن
- نیش حشرات یا گزشها
- محرکهای فیزیکی نظیر فشار، سرما، گرما، ورزش یا تابش آفتاب
- لاتکس
- تزریق خون
- عفونتهای باکتریایی، شامل عفونت مجاری ادراری و گلودرد چرکی
- عفونتهای ویروسی، شامل سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
انواع مختلف کهیر
انواع مختلفی کهیر وجود دارد که به بررسی علت بروز هر یک خواهیم پرداخت:
• کهیر حاد: این نوع کهیر کمتر از شش هفته ادامه می یابد. مواد غذایی، داروها و یا عفونت از جمله علل بروز هستند. نیش حشرات و یا بیماری داخلی نیز میتوانند دخیل باشند.
شکلات، ماهی، گوجه فرنگی، تخم مرغ و شیر از جمله مواد غذایی هستند که می توانند منجر به بروز کهیر حاد شوند و البته غذاهای دیگر نیز می توانند باعث شوند.
آسپیرین و داروهای ضد التهابی مانند ژلوفن و یا داروهای فشار خون نیز ازجمله داروها هستند.
• کهیر مزمن: این نوع کهیر بیش از شش هفته ادامه می یابد. معمولا تشخیص علت بروز این نوع کهیر از کهیر حاد سخت تر می باشد. بیماری تیروئیدی، هپاتیت، عفونت،بیماریهای روماتیسمی،بیماریهای ایمنی ودر موارد نادر سرطان می توانند از جمله علل بروز کهیر مزمن باشند.
• کهیر فیزیک: کهیرهایی که توسط محرک های فیزیکی پوست مانند سرما، گرما، فشار، نور خورشید و یا تعریق و بلافاصله بعد از تماس پوست با محرک ایجاد می شوند. در بیشتر موارد، این نوع کهیر یک ساعت بعد برطرف خواهد شد.
کهیر مسری نیست و در اکثر موارد نیز خطرناک نمیباشد. با این وجود چند استثناء وجود دارد که مراقبتهای اضطراری را میطلبد. حالت اول بیماری به نام «آنژیوادما» است که شامل تورم بافتِ زیر پوست است. این عارضه میتواند منجر به تورم در زبان، لبها، گلو، دست، پا و حتی داخل شکم شود. در نتیجه، افراد ممکن است دچار گرفتگی معده یا تنگی تنفس شوند. مبتلایان به کهیر میتوانند دچار آنژیوادم شوند، اما فقط داشتن کهیر، به معنای مبتلا به آنژیوادم نیست!
هنگامی که کهیر با تورم همراه باشد و به تنگی تنفس منجر شود، فوراً باید به دنبال مراقبتهای اضطراری باشید. کهیر ممکن است نتیجه یک واکنش آلرژیک جدی به نام «آنافیلاکسی» باشد. اگر در تنفس دچار مشکل هستید؛ تورم لب، زبان و پلک نتیجه آن خواهد بود.
از آنجایی که نوع کهیر حاد شایعتر است، اما به طور خود به خودی برطرف میشود. بعضی اوقات تغییرات دما میتواند باعث ایجاد کهیر در افراد شود. این عارضه ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض آب و هوای سرد رخ دهد. همچنین، قرار گرفتن در معرض نور خورشید (آفتاب گرفتن) نیز میتواند به ظهور کهیر منجر شود.
علل به وجود آمدن کهیر
کهیر در هنگام آزاد شدن هیستامین و سایر ترکیبات ناشی از سلولهای «ماست سِل»، بر روی پوست ظاهر میشود. هیستامین باعث نشت مایعات از رگهای خونی شده و منجر به تورم در پوست میشود. بیماری کهیر بسیار متداول است، اما مسری تلقی نمیشود.
اگرچه آزاردهنده است، اما معمولاً طی چند ساعت تا کمتر از یک هفته برطرف میشود و به ندرت از نظر پزشکی جدی محسوب میشود. برخی از کهیرها ممکن است در اثر واکنش آلرژیک به مواردی مانند غذاها، عفونتهای ارگانیسمهای مختلف، داروها، مواد نگهدارنده، مواد شیمیایی و نیش حشرات ایجاد شود.
اما در اکثر موارد، علت خاصی برای آن وجود ندارد. اگرچه میتوان با تغییر رژیم غذایی، سبک زندگی متفاوت، استفاده از صابون و مواد شوینده مناسب و لوازم آرایش، تاحدودی جلوی این بیماری را گرفت. اگر یک بیماری عفونی علت کهیر باشد، ممکن است که تماس با فرد آلوده باعث انتقال بیماری شود. داشتن کهیر ممکن است باعث استرس شود، اما استرس به خودی خود باعث ایجاد این عارضه نمیشود.
علائم بیماری کهیر
علائم کهیر معمولی به طور ناگهانی و معمولاً بدون دلیل خاصی شعلهور میشوند. برآمدگیها اغلب در چندین ناحیه از بدن از جمله صورت، دستها، پاها، سینه، شکم و حتی گلو و زبان ظاهر میشوند که ممکن است به رنگ پوست، صورتی یا قرمز رنگ باشند. این برآمدگیها ممکن است به اندازه یک نوک قلم یا به اندازه یک بشقاب باشند و هنگامی که مرکز یکی از آنها را فشار میدهید، سفید میشوند.
این برآمدگیها همچنین، اغلب باعث خارش میشوند در طی چندین دقیقه تا چند ساعت بعد از ظهور، ناپدید شده و دوباره بر اثر یک فعالیت تحریک کننده در ناحیه دیگری از بدن ایجاد میشوند. این دنباله (ظهور و ناپدید شدن و دوباره ظهور شدن) ممکن است از روزها به هفتهها ادامه یابد. بیشتر قسمتهای بدن که دچار کهیر شدهاند، کمتر از شش هفته به حال عادی باز میگردند.
عوارض بیماری کهیر
تحمل کهیر به طور طولانی مدت می تواند خسته کننده باشند، به ویژه به دلیل اینکه باعث اخلال در خواب شبانه و انجام فعالیتهای روزانه میشود. در حالی که بسیاری از محرکها به کهیر حاد منجر میشوند، کهیر مزمن دلایل مختلفی از جمله مشکلات خود ایمنی و عفونتهای طولانی مدت را دارد.
اگرچه درمان به طور کلی به همان روشی که برای کهیرهای حاد تجویز میشود، برای کمک به تشخیص و درمان کهیر مزمن نیز به کار میرود، اما بیمار فقط باید صبر و شکیبایی خود را بالا نگه دارد. عوارض احتمالی (اما نادر) کهیر میتواند شامل موارد زیر باشند:
- آنژیوادم
- آنافیلاکسی
- اضطراب
- افسردگی
- کاهش انجام فعالیتهای روزانه
نحوه تشخیص کهیر
پزشک با نگاه کردن به پوست شما میتواند کهیر و تورم را تشخیص دهد. آزمایشهای آلرژی میتوانند به شناسایی عوامل واکنشزا کمک کنند. دانستن علت میتواند به شما در جلوگیری از آلرژی، کهیر و تورم پوستی کمک کند. آزمایشهای آلرژی شامل موارد زیر هستند:
- آزمایشهای پوستی: در طی این آزمایش، پزشک آلرژنهای مختلفی را روی پوست شما آزمایش میکند. اگر پوست قرمز شده یا متورم شود، به این معنا است که به آن ماده حساسیت دارید. به این نوع آزمایش آلرژی، تست خراش یا خاراندن (Scratch Test) گفته میشود. در صورتی که کهیر از نظر ماهیت مزمن باشد، معمولاً آزمایش پوستی انجام نمیشود.
- آزمایش خون: این آزمایش آنتی بادیهای خاص در خون را بررسی میکند. بدن شما برای مقابله با آلرژنها آنتی بادی تولید میکند. این روند بخشی از سیستم ایمنی بدن انسان است، اما اگر در بدن به مقدار زیادی تولید شود، میتواند عالتی برای ایجاد کهیر و تورم باشد.
کهیر در کودکان
والدین باید بدانند که با توجه به شیوع زیاد کهیر در بچهها، این احتمال وجود دارد که آنها حداقل یک بار به پزشک مراجعه کنند. اما وحشت نکنید! کهیر حاد تنها در جوانان شایع است. محرکها و عوامل حساسیتزای بیشماری میتوانند در کودکان باعث ایجاد کهیر شوند، اما برخی از غذاها به ویژه شیر، تخم مرغ، بادام زمینی، گندم یا سویا ممکن است برای بیشتر کودکان حساسیتزا باشند.
خوشبختانه اکثر کهیرها در کودکان امکان این را دارند که در منزل با داروهای بدون نسخه معالجه شوند و حتی بدون دارو نیز خود به خود از بین بروند. اما اگر کهیر ادامه یابد، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراحعه کنید، که ممکن است آزمایش آلرژیِ غذایی را درخواست کند. فقط مطمئن شوید که در مورد علائم و نشانههای کهیر، اطلاعاتی خوبی در دست دارید که بتوانید به پزشک ارائه دهید.
پیشگیری از کهیر
باید در نظر داشته باشید که بیشترین موارد مربوط به کهیر، تنها آزار دهنده بوده و اثرات آن موقتی هستند. آزمایشهای آلرژی میتوانند به پزشک کمک کنند تا او درک کند که بیمار به موادی حساسیت دارد. هنگامی که محرکهای شناسایی شوند، میتوان از این عارضه پیشگیری کرد. اما برخی موارد زیر میتوانند به پیشگیری از این بیماری کمک کنند:
- برخی غذاها یا مایعات تحریک کننده را از برنامه غذایی خود جدا کنید.
- قرار گرفتن در معرض آلرژنهای موجود در هوا را کاهش دهید.
- از مواد شوینده و صابونهای بدون رایحه و رنگ استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در برابر تغییرات شدید دمایی خودداری کنید.
- هنگام استرس یا کار زیاد، دقایقی را به استراحت بپردازید.
- لباسهای سبک و گشاد به تن کنید.
مشاهده مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود